Mulder: competentie als vermogen om prestaties te leveren


Mulder hanteert een aantal uitgangspunten bij het definiëren van het begrip competenties, te weten:

  • Competenties zijn vermogens, capaciteiten of potenties en kunnen worden opgevat als bekwaamheden van personen, teams, werkeenheden (units) of ondernemingen die hen in staat stellen gewenste prestaties te leveren. 

  • Competenties bestaan uit geïntegreerde zinvolle clusters kennis, vaardigheden en attitudes. 

  • Competenties vormen een noodzakelijke voorwaarde voor het kunnen leveren van een prestatie (leiderschapskwaliteiten bezitten en ze in de dagelijkse praktijk gebruiken zijn verschillende dingen), bijvoorbeeld het verrichten van taken (ook in een slecht gestructureerde en voortdurend veranderende omgeving), het oplossen van problemen, het uitoefenen van een functie, het bewerkstelligen van een bepaald resultaat en het nemen van verantwoordelijkheid en beslissingen. 

  • Competenties zijn niet direct en uiterlijk waarneembaar; het zijn vermogens die pas tot uitdrukking komen in een bepaalde prestatie in een specifieke situatie; de mate waarin een persoon over bepaalde competenties beschikt is dus uitsluitend meetbaar door de prestaties te analyseren (initiatief, besluitvaardigheid en klantgerichtheid zijn niet vast te stellen zonder een persoon de genoemde competenties te laten toepassen in praktijksituaties of in gesimuleerde situaties). 

  • Competenties zijn (tot op zekere hoogte) transportabel van de ene naar de andere situatie en zijn in die zin transferabel

  • Competenties hebben betrekking op resultaatgebieden en prestaties van ondernemingen dan wel werkeenheden of functies (bijvoorbeeld op het gebied van voedselveiligheid, inkoopmanagement, marketingmanagement en accountmanagement). 

  • Competenties worden tot op een bepaald niveau beheerst en kunnen in veel gevallen verder worden ontwikkeld: beheersingsniveaus die bijvoorbeeld kunnen worden onderscheiden zijn beginnend, gevorderd beginner, competent, proficient en expert. 

  • Competenties kunnen aanwezig zijn in personen en systemen (de bekwaamheden van personen bijvoorbeeld en de kennis die is vastgelegd in computerbestanden). 


Vervolgens komt Mulder (2001) tot een werkdefinitie, te weten: “Competentie is het vermogen van een persoon of een onderneming om bepaalde prestaties te leveren.” Competenties (van personen) bestaan volgens Mulder uit: 

  • geïntegreerde handelingsbekwaamheden, die zijn opgebouwd uit clusters kennisstructuren,

  • cognitieve, interactieve, affectieve en waar nodig psychomotorische vaardigheden 

  • en attitudes en waardeopvattingen, die noodzakelijk voorwaardelijk zijn

  • voor het verrichten van taken, oplossen van problemen

  • en het meer in het algemeen effectief kunnen functioneren in een bepaald beroep,

  • een bepaalde onderneming, een bepaalde functie of een bepaalde rol.


In de toelichting op deze werkdefinitie gaat Mulder nader in op de relatie tussen gedrag en competenties van personen. Daarbij wordt competentie als voorwaarde voor het gedrag beschouwd. Competentie is het vermogen om gedrag te activeren dat leidt tot het beoogde resultaat. Competenties zijn niet direct waarneembaar; het gedrag en de prestaties die hieruit voortvloeien zijn dat wel.



Ook interessant voor jou waardevolwerk.gif.be Competentiebooster
ESF Een project van VIVO
Sitemap | Realisatie: www.magelaan.be | VIVO vzw, Sainctelettesquare 13-15, 1000 Brussel | info@competentindesocialprofit.be | +32 02 250 37 77